Arbeidsjuridische dienstverlening

We beoordelen ontslagaanvragen en aanvragen voor tewerkstellingsvergunningen. Ook geven we adviezen aan de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) in verband met de verstrekking van een gecombineerde vergunning voor verblijf en arbeid. We hebben hierbij een onafhankelijke, toetsende rol. Daarnaast verstrekken we arbeidsrechtelijke informatie aan werkgevers, werknemers en werkzoekenden via uwv.nl, telefonisch en via bijeenkomsten voor werkgevers.

Ontslagaanvragen

In 2022 hebben we 14.600 ontslagaanvragen ontvangen, circa 8% minder dan in 2021. In het laatste tertaal van 2022 nam zowel het aantal ontslagaanvragen als het aantal meldingen voor collectief ontslag toe. Dit zijn signalen die erop kunnen wijzen dat er een recessie aankomt als gevolg van de economische veranderingen door de Russische oorlog tegen Oekraïne, de daaruit voorvloeiende energiecrisis en de hoge inflatie. We hebben in 2022 87,2% van de ontslagaanvragen tijdig, binnen de streeftermijn van vier tot zeven weken, afgehandeld. Bij een groot deel van de zaken waarbij dat niet lukte, kwam dat door factoren die het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) gelegitimeerd acht. Het gaat in de meeste gevallen om verleend uitstel op verzoek van de werkgever of werknemer. Als we hiermee rekening houden, komt de tijdigheid uit op 98,6%.

Tabel Ontslagaanvragen

• *De weergave van de afgehandelde ontslagaanvragen is in de loop van 2021 gewijzigd. Hierdoor wordt beter zichtbaar hoeveel ontslagaanvragen inhoudelijk zijn behandeld.
• **UWV komt bij een substantieel deel van de afgehandelde ontslagaanvragen niet aan een inhoudelijke behandeling toe omdat werkgever en werknemer (alsnog) met wederzijds goedvinden de overeenkomst beëindigen. Daarbij speelt de mate van financiële vergoeding een belangrijke rol. Het intrekken van de ontslagaanvraag door de werkgever kan daarom tot ver in de ontslagprocedure gebeuren. UWV heeft dan al vaak veel werk en capaciteit in de behandeling gestoken.

Tewerkstellingsvergunningen en adviezen aan de IND

Werkgevers die personeel van buiten de Europese Economische Ruimte (EER) korter dan drie maanden in Nederland willen laten werken, moeten daarvoor een tewerkstellingsvergunning bij UWV aanvragen. Dit geldt ook wanneer ze vreemdelingen willen aannemen die hier studeren of om andere redenen dan arbeid al in Nederland wonen. Werkgevers die voor drie maanden of langer personeel willen aannemen uit landen van buiten de EER, kunnen een gecombineerde vergunning voor verblijf en arbeid (GVVA) aanvragen bij de IND. De IND vraagt UWV advies over het arbeidsmarktdeel. UWV toetst de adviezen voor de IND en de aanvragen voor tewerkstellingsvergunningen op dezelfde wijze.

Door de krapte op de arbeidsmarkt is de vraag van werkgevers om vreemdelingen voor werk toe te laten groot. In 2022 ontvingen we 20.100 aanvragen voor een tewerkstellingsvergunning of adviesverzoek, circa 33% meer dan in 2021. Om het grote aantal aanvragen voor tewerkstellingsvergunningen en adviesverzoeken af te kunnen handelen, zijn extra medewerkers aangetrokken. De afspraak is dat we vergunning- en adviesaanvragen binnen vijf weken afhandelen. Gedurende 2022 deden we dat in gemiddeld 74,2% van de gevallen. Dankzij de extra geworven capaciteit is dit percentage gedurende de laatste vier maanden van het jaar toegenomen. In december was de tijdigheid met 88% bijna conform de norm van 90%.

Tabel Tewerkstellingsvergunningen en GVVA-adviezen

Per 1 januari 2022 zijn de Wet arbeid vreemdelingen (Wav), het Besluit uitvoering Wav en de Regeling uitvoering Wav gewijzigd. In de wet is nu onder meer geregeld dat een tewerkstellingsvergunning en een gecombineerde vergunning voor verblijf en arbeid kunnen worden verleend voor de duur van ten hoogste drie jaar (dit was ten hoogste één jaar). In het Besluit uitvoering Wav is bepaald dat vergunningen met een volledige arbeidsmarkttoets voor maximaal twee jaar kunnen worden verleend.

De minister van SZW heeft de versoepelde regeling Aziatische horeca per 1 januari 2022 definitief beëindigd. Aanvragen voor koks die nog niet eerder zijn toegelaten tot de Nederlandse arbeidsmarkt worden getoetst aan het reguliere kader van de Wav, dus met een arbeidsmarkttoets. Over de gewijzigde regeling is zowel intern als extern informatie verstrekt en voorlichting gegeven. In 2022 heeft de Aziatische horeca 2.500 aanvragen ingediend (in 2021: 3.100).

In 2022 zijn 900 tewerkstellingsvergunningen en adviesverzoeken aangevraagd voor Britten (dat is verplicht sinds de brexit), wat ruim 50% minder is dan geraamd.

Meldingen werkgevers voor tewerkstelling vluchtelingen uit Oekraïne

Sinds 1 april 2022 zijn werkgevers die vluchtelingen uit Oekraïne in loondienst willen nemen, vrijgesteld van de plicht om een tewerkstellingsvergunning aan te vragen. Om het risico op misstanden te verkleinen, moeten de werkgevers wel bij UWV melden dat ze een vluchteling uit Oekraïne in dienst nemen. Sinds half oktober 2022 kunnen ze dat digitaal doen. Ze vermelden daarbij onder andere welke werkzaamheden zullen worden verricht, de duur van het arbeidscontract en het afgesproken loon. Twee dagen na het indienen van het meldingsformulier mag de vluchteling starten met de werkzaamheden. De werkgever is ook verplicht UWV te informeren als er wijzigingen zijn in de functie of de periode van werkzaamheden. De Nederlandse Arbeidsinspectie oefent controles uit aan de hand van onze gegevens. Er zijn in 2022 57.600 meldingen ontvangen. Dit betekent dat er veel meer vluchtelingen aan het werk gingen dan werd verwacht toen de vluchtelingenstroom op gang kwam. Het is positief dat veel vluchtelingen konden gaan werken en dat werkgevers met personeelstekorten geholpen zijn. De meeste meldingen komen van uitzendbureaus, de horeca, de agrarische sector en de schoonmaak. Informatie over de meldingen stellen we beschikbaar via ons dashboard Vluchtelingen uit Oekraïne. Voor vluchtelingen uit Oekraïne hebben we informatie in het Oekraïens over de rechten en plichten voor werken in Nederland beschikbaar gesteld via onze websites.