Voorzieningen en re-integratiediensten

We vinden het belangrijk dat mensen met een beperking met werk aan de samenleving kunnen deelnemen en aan het werk kunnen blijven. We ondersteunen hen met voorzieningen en re-integratiedienstverlening.

Inzet van voorzieningen

We verstrekken hulpmiddelen die ervoor zorgen dat mensen met een beperking hun werk goed kunnen (blijven) doen, onderwijs kunnen volgen of goed kunnen functioneren in hun dagelijks leven. UWV verstrekt de voorzieningen voor werk en onderwijs. Het kan gaan om meeneembare voorzieningen (zoals een brailleleesregel of een aangepast bureau), vervoersvoorzieningen (zoals de aanpassing van een auto) en intermediaire voorzieningen (zoals een gebarentolk of een voorleeshulp). Verder verstrekken we tolkvoorzieningen voor werk, onderwijs en het dagelijks leven. Hiermee is UWV het centrale loket voor mensen met een auditieve beperking en organisaties die tolkuren aanvragen.

De meeste van deze werkvoorzieningen verstrekken we aan een individuele werknemer, maar we verstrekken ook voorzieningen aan werkgevers. Daarmee kunnen ze arbeidsplekken geschikt maken voor mensen met een beperking of voor adequate begeleiding zorgen. Voorzieningen kunnen ook voorkomen dat mensen een beroep moeten doen op een uitkering: 33% van de mensen die we in 2022 een voorziening toekenden had geen uitkering van UWV. In totaal zijn in 2022 60.827 voorzieningen toegekend aan 29.746 mensen. 93,3% van de aanvragen voor voorzieningen is tijdig – binnen acht weken – afgehandeld. Dat is boven de met het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) afgesproken norm van 90%.

In 2022 hebben we 2% minder werkvoorzieningen ingezet voor mensen met een arbeidsongeschiktheidsuitkering dan in 2021. De meeste (26.532) hebben we ingezet voor Wajongers. We kenden in 2022 34% meer vervoersvoorzieningen toe. Dit komt vooral doordat we dit jaar eerder zijn begonnen met het continueren van voorzieningen. Het aantal toegekende loondispensaties is duidelijk lager dan in 2021 (-15%). Dit komt doordat we steeds vaker loondispensatie toekennen voor een langere periode (maximaal vijf jaar). Daarnaast speelt dat loondispensatie vaak samengaat met de inzet van een externe of interne jobcoach; deze voorzieningen zijn in 2022 minder vaak toegekend. De uitgaven voor de werkvoorzieningen bedroegen € 75,7 miljoen en blijven daarmee binnen het budget van € 80,1 miljoen. Hoewel er hogere brandstofkosten waren bij de vervoersvoorzieningen, hadden we vooral lagere uitgaven voor de pilot Innovatieve dienstverlening (- € 2,0 miljoen) en voor generieke werkvoorzieningen (- € 4,5 miljoen). De experimentele subsidie Generieke werkgeversvoorzieningen is vanaf 1 juli 2022 op nihil gesteld. Er werd slechts beperkt gebruik van gemaakt en de regeling was te complex om uit te voeren. In de tweede helft van 2022 konden we hierdoor geen nieuwe aanvragen meer in behandeling nemen en nieuwe subsidies verstrekken. In 2022 hebben we 23 aanvragen ontvangen. Hiervan zijn er 17 afgewezen, 2 ingetrokken en 4 toegekend voor een bedrag van ruim € 200.000. Werkgevers die een subsidie toegekend hebben gekregen, monitoren we nog gedurende drie jaar. In opdracht van het ministerie van SZW voert een extern onderzoeksbureau een evaluatieonderzoek uit. In de eerste helft van 2023 worden de resultaten verwacht.

Tabel Aantal ingezette werkvoorzieningen naar soort

• *Inclusief voorzieningen voor zelfstandigen en werkzoekenden.

In opdracht van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) verstrekt UWV ook voorzieningen die ervoor zorgen dat mensen met een beperking onderwijs kunnen volgen. In 2022 hebben we 17% meer onderwijsvoorzieningen toegekend dan in 2021. Er zijn vooral meer voorzieningen toegekend voor meeneembare voorzieningen en dan specifiek voor het onderhoud voor het passend schoolmeubilair en tilliften. Dit komt doordat de scholen sinds het vervallen van de beperkende coronamaatregelen weer volledig open zijn.

Tabel Aantal ingezette onderwijsvoorzieningen

De uitgaven voor de onderwijsvoorzieningen bedroegen € 26,2 miljoen, 9% meer dan het budget van € 24,1 miljoen. Net als bij de werkvoorzieningen is er een sterke stijging van de taxi- en rolstoeltaxivergoedingen. Deze zijn vergeleken met vorig jaar bijna verdubbeld als gevolg van de gestegen brandstofprijzen.

Tabel Uitgaven voor onderwijsvoorzieningen

Tolkvoorzieningen kunnen worden ingezet als werkvoorziening en als onderwijsvoorziening. UWV verzorgt ook de tolkvoorzieningen voor in het dagelijks leven. In 2022 kenden we 15.597 nieuwe tolkvoorzieningen voor in het dagelijks leven toe. Dit zijn er circa 500 (3%) meer dan in 2021. Voor de tolkvoorziening was in 2022 een budget van € 12,0 miljoen beschikbaar. In deze periode hebben we € 13,9 miljoen uitgegeven (116% van het beschikbare budget). Dit is in lijn met het aantal tolkuren dat is toegenomen doordat de coronabeperkende maatregelen zijn afgeschaft. Volgens het in december 2021 gepubliceerde nieuwe Protocol Voorzieningen UWV is het sinds 1 januari 2022 niet meer mogelijk tolkvoorzieningen voor reizen in het buitenland toe te kennen. Vanwege de relatief korte tijd tussen het publiceren en het van kracht worden van het nieuwe protocol hebben we, in afstemming met het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS), in de eerste acht maanden van 2022 een aantal aanvragen voor tolken voor buitenlandse reizen toch toegekend.

Tabel Uitgaven voor tolkvoorzieningen leefdomein

Ingekochte re‑integratiediensten

UWV koopt voor mensen met een Ziektewet- of arbeidsongeschiktheidsuitkering re‑integratiedienstverlening in bij re‑integratiebedrijven. Naast deze re‑integratiediensten en scholingen kopen we sinds 1 januari 2022 ook trajecten in op grond van de methodiek Individuele plaatsing en steun (IPS). Deze trajecten zijn bedoeld voor uitkeringsgerechtigden met ernstige psychische aandoeningen (IPS_EPA). Voor 2022 heeft UWV van de ministeries van SZW en VWS € 2,6 miljoen ontvangen om ook IPS‑trajecten in te kopen voor mensen met veelvoorkomende psychische stoornissen (common mental disorder ofwel IPS_CMD). Alle IPS-trajecten worden uitgevoerd door geestelijke gezondheidszorg (ggz)‑instellingen.

In 2022 zijn totaal 546 IPS-trajecten ingekocht: 378 IPS_EPA‑trajecten en 168 IPS_CMD‑trajecten. Dat zijn er 195 minder dan in 2021 (741). Dit komt vooral doordat de doorlooptijd van aanvragen langer is geworden omdat er geen sprake meer is van subsidieverlening. Sinds dit jaar moet UWV toestemming geven aan de ggz‑instelling voordat tot inkoop/inzet van een IPS-traject kan worden overgegaan. De ggz‑instelling moet vooraf een re‑integratieplan opstellen en soms is een driegesprek nodig tussen ggz, cliënt en UWV. Daarbij kan het gebeuren dat we van mening zijn dat een andere type dienstverlening passender is dan inzet van een IPS‑traject.

De totale uitgaven in 2022 bedragen € 92,4 miljoen en zijn daarmee € 8,2 miljoen lager dan het budget van € 100,6 miljoen (inclusief budget voor de inzet van IPS_EPA en IPS_CMD). Door een technische storing zijn niet alle (waarschijnlijk circa 1.200) ingekochte re‑integratiediensten van december 2022 bekend. We verwerken deze cijfers in het viermaandenverslag 2023. We hebben in 2022 6% minder re‑integratiediensten ingekocht voor mensen met een Ziektewet- of arbeidsongeschiktheidsuitkering dan in 2021. Deze daling houdt verband met de huidige gunstige arbeidsmarktsituatie voor werkzoekenden. Er zijn vooral veel minder (-23%) re‑integratiediensten ingekocht voor de groep mensen met een WW-uitkering die eerder bij de WIA‑claimbeoordeling minder dan 35% arbeidsongeschikt zijn bevonden. Ook voor Wajongers zijn er minder re‑integratiediensten ingekocht.

Tabel Ingekochte re-integratiediensten en IPS_EPA- en IPS_CMD‑trajecten*

• *Naast de in de tabel genoemde 28.776 re-integratiediensten en IPS_EPA‑trajecten die we vanuit het budget van € 100,6 miljoen hebben ingekocht, hebben we 1.210 Ziektewet‑arbo‑interventies ingekocht.

In 2022 zijn in totaal 31.286 trajecten en diensten afgerond. Niet alle trajecten of diensten hebben plaatsing in werk als direct einddoel. Er zijn ook trajecten en diensten die bedoeld zijn om mensen dichter bij de arbeidsmarkt te brengen.

Tabel Resultaten ingekochte re-integratiedienstverlening

Dat er in 2022 meer trajecten zijn afgerond dan in 2021 komt doordat tijdens de coronaperiode de looptijd van trajecten kon worden verlengd. Sinds 2022 geldt voor Werkfit-maken‑trajecten weer de maximale duur van achttien maanden.