Arbeidsjuridische dienstverlening

UWV verzorgt ook arbeidsjuridische dienstverlening rond ontslag en tewerkstellingsvergunningen. Daarnaast verstrekken we arbeidsrechtelijke informatie aan werkgevers, werknemers en werkzoekenden via uwv.nl, telefonisch en via bijeenkomsten voor werkgevers.

We beoordelen ontslagaanvragen en aanvragen voor tewerkstellingsvergunningen. Ook geven we adviezen aan de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) in verband met de verstrekking van een gecombineerde vergunning voor verblijf en arbeid. We hebben hierbij een onafhankelijke, toetsende rol. Werkgevers die vluchtelingen uit Oekraïne in loondienst willen nemen, moeten dat bij UWV melden. We houden bij hoeveel vluchtelingen uit Oekraïne werken en in welke sectoren.

Meer ontslagaanvragen

In de eerste vier maanden van 2023 hebben we 6.400 ontslagaanvragen ontvangen, 76% meer dan in dezelfde periode in 2022. In de laatste vier maanden van 2022 nam zowel het aantal ontslagaanvragen als het aantal meldingen voor collectief ontslag toe. Deze trend heeft zich de eerste vier maanden van 2023 voortgezet. Dit zijn signalen die erop kunnen wijzen dat er een recessie aankomt als gevolg van de economische veranderingen door de Russische oorlog tegen Oekraïne en de daaruit voorvloeiende energiecrisis, de hoge inflatie, gestegen (loon)kosten én de afrekening van de NOW die nog moet plaatsvinden. We hebben in de eerste vier maanden van 2023 83,3% van de ontslagaanvragen tijdig, binnen de streeftermijn van vier tot zeven weken, afgehandeld. Bij een groot deel van de zaken waarbij dat niet lukte, kwam dat door factoren die het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) gelegitimeerd acht. Het gaat in de meeste gevallen om verleend uitstel op verzoek van de werkgever of werknemer. Als we hiermee rekening houden, komt de tijdigheid uit op 97,4%.

Tabel Ontslagaanvragen

• *UWV komt bij een substantieel deel van de afgehandelde ontslagaanvragen niet aan een inhoudelijke behandeling toe omdat werkgever en werknemer (alsnog) met wederzijds goedvinden de overeenkomst beëindigen. Daarbij speelt de mate van financiële vergoeding een belangrijke rol. Het intrekken van de ontslagaanvraag door de werkgever kan daarom tot ver in de ontslagprocedure gebeuren. UWV heeft dan al vaak veel werk en capaciteit in de behandeling gestoken.

Tewerkstellingsvergunningen en adviezen aan de IND

Werkgevers die personeel van buiten de Europese Economische Ruimte (EER) korter dan drie maanden in Nederland willen laten werken, moeten daarvoor een tewerkstellingsvergunning bij UWV aanvragen. Dit geldt ook wanneer ze vreemdelingen willen aannemen die hier studeren of om andere redenen dan arbeid al in Nederland wonen. Werkgevers die voor drie maanden of langer personeel willen aannemen uit landen van buiten de EER, kunnen een gecombineerde vergunning voor verblijf en arbeid (GVVA) aanvragen bij de IND. De IND vraagt UWV advies over het arbeidsmarktdeel. UWV toetst de adviezen voor de IND en de aanvragen voor tewerkstellingsvergunningen op dezelfde wijze.

Door de krapte op de arbeidsmarkt is de vraag van werkgevers om arbeidsmigranten voor werk toe te laten groot. In de eerste vier maanden van 2023 ontvingen we ruim 7.400 aanvragen voor een tewerkstellingsvergunning of adviesverzoek, circa 30% meer dan in de eerste vier maanden van 2022. Om het grote aantal aanvragen voor tewerkstellingsvergunningen en adviesverzoeken af te kunnen handelen, zijn extra medewerkers aangetrokken. De afspraak is dat we vergunning- en adviesaanvragen binnen vijf weken afhandelen. Gedurende 2022 deden we dat in gemiddeld 74,2% van de gevallen. Dankzij de extra geworven capaciteit is dit percentage toegenomen. In de eerste vier maanden van 2023 was de tijdigheid met 91% boven de norm van 90%.

Tabel Tewerkstellingsvergunningen en GVVA-adviezen

• *Dit is een afgerond cijfer, het exacte aantal is 28.
• **Doordat de opbouw van de tabel is aangepast (uitgebreid met de categorie ‘Niet bekend’) verschillen deze percentages van die zoals opgenomen in het viermaandenverslag 2022.
• ***Dit is een afgerond cijfer, het exacte aantal is 63.

In de eerste vier maanden van 2023 zijn 255 tewerkstellingsvergunningen en adviesverzoeken aangevraagd voor Britten (wat verplicht is sinds de brexit).

Meldingen werkgevers voor tewerkstelling vluchtelingen uit Oekraïne

Sinds 1 april 2022 zijn werkgevers die vluchtelingen uit Oekraïne in loondienst willen nemen, vrijgesteld van de plicht om een tewerkstellingsvergunning aan te vragen. Om het risico op misstanden te verkleinen, moeten de werkgevers wel bij UWV melden dat ze een vluchteling uit Oekraïne in dienst nemen. Sinds half oktober 2022 kunnen ze dat digitaal doen. Ze vermelden daarbij onder andere welke werkzaamheden zullen worden verricht, de duur van het arbeidscontract en het afgesproken loon. Twee dagen na het indienen van het meldingsformulier mag de vluchteling starten met de werkzaamheden. De werkgever is ook verplicht UWV te informeren als er wijzigingen zijn in de functie of de periode van werkzaamheden. De Nederlandse Arbeidsinspectie oefent controles uit aan de hand van onze gegevens. In de eerste vier maanden van 2023 hebben we 15.600 meldingen en 6.500 wijzigingen op eerdere meldingen ontvangen. Dit betekent dat er veel meer vluchtelingen aan het werk gingen dan werd verwacht toen de vluchtelingenstroom op gang kwam. Het is positief dat veel vluchtelingen konden gaan werken en dat werkgevers met personeelstekorten geholpen zijn. De meeste meldingen komen van uitzendbureaus, de horeca, de agrarische sector en de schoonmaak. Informatie over de meldingen stellen we beschikbaar via ons dashboard Vluchtelingen uit Oekraïne. Voor vluchtelingen uit Oekraïne hebben we informatie in het Oekraïens over de rechten en plichten voor werken in Nederland beschikbaar gesteld via onze websites.