Voorzieningen en re‑integratiediensten

We vinden het belangrijk dat mensen met een beperking met werk aan de samenleving kunnen deelnemen en aan het werk kunnen blijven. We ondersteunen hen met voorzieningen en re‑integratiedienstverlening.

We verlenen werkvoorzieningen aan werknemers en werkgevers, onderwijsvoorzieningen aan mensen met een beperking en tolkvoorzieningen voor op het werk, in het onderwijs en in het dagelijkse leven. Dat doen we in opdracht van drie verschillende ministeries.

Inzet van voorzieningen

We verstrekken hulpmiddelen die ervoor zorgen dat mensen met een beperking hun werk goed kunnen (blijven) doen, onderwijs kunnen volgen of goed kunnen functioneren in hun dagelijks leven. UWV verstrekt de voorzieningen voor werk en onderwijs. Het kan gaan om meeneembare voorzieningen (zoals een brailleleesregel of een aangepast bureau), vervoersvoorzieningen (zoals de aanpassing van een auto) en intermediaire voorzieningen (zoals een gebarentolk of een voorleeshulp). Verder verstrekken we tolkvoorzieningen voor werk, onderwijs en het dagelijks leven. Hiermee is UWV het centrale loket voor mensen met een auditieve beperking en organisaties die tolkuren aanvragen.

De meeste werkvoorzieningen verstrekken we aan een individuele werknemer, maar we verstrekken ook voorzieningen aan werkgevers. Daarmee kunnen ze arbeidsplekken geschikt maken voor mensen met een beperking of voor adequate begeleiding zorgen. Voorzieningen kunnen ook voorkomen dat mensen een beroep moeten doen op een uitkering: 25% van de mensen die we in de eerste acht maanden van 2023 een werkvoorziening toekenden had geen uitkering van UWV. In totaal hebben we in de eerste acht maanden van 2023 24.362 werkvoorzieningen toegekend. 94,3% van de aanvragen voor voorzieningen is tijdig – binnen acht weken – afgehandeld. Dat is boven de met het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) afgesproken norm van 90%.

In de eerste acht maanden van 2023 hebben we ongeveer evenveel werkvoorzieningen ingezet voor mensen met een arbeidsongeschiktheidsuitkering als in de eerste acht maanden van 2022. De meeste (16.146) hebben we ingezet voor Wajongers. We kenden in de eerste acht maanden van 2023 minder externe jobcoaches en subsidies voor interne jobcoaches toe. De inzet van jobcoaches neemt al een aantal jaren af. Voor deze ontwikkeling hebben we op dit moment geen verklaring; we zullen hiernaar nader onderzoek doen. Het gedaalde aantal Wajongers leidt, in combinatie met de langere termijn (maximaal vijf jaar) die bij het verlenen van loondispensatie wordt gehanteerd, ook tot minder toegekende loondispensaties. We hebben iets meer meeneembare voorzieningen verstrekt; het gaat daarbij vooral om orthopedisch schoeisel.

We kenden in de eerste acht maanden van 2023 veel meer vervoersvoorzieningen toe dan in dezelfde periode in 2022. Dat komt mede doordat we, vanwege een aanpassing in het proces van de continuering van vervoersvoorzieningen, in 2022 gecontinueerde voorzieningen pas in het nieuwe jaar konden registreren.

De uitgaven voor de werkvoorzieningen in de eerste acht maanden van 2023 bedroegen € 53,2 miljoen en blijven daarmee binnen het tijdsevenredige budget voor deze periode van € 54,4 miljoen (jaarbudget € 82,7 miljoen).

Tabel Aantal ingezette werkvoorzieningen naar soort

• *Inclusief voorzieningen voor zelfstandigen en werkzoekenden.

In opdracht van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) verstrekt UWV ook voorzieningen die ervoor zorgen dat mensen met een beperking onderwijs kunnen volgen. In de eerste acht maanden van 2023 hebben we meer onderwijsvoorzieningen toegekend dan in de eerste acht maanden van 2022. Er zijn vooral meer voorzieningen toegekend voor vervoer, doordat we eerder met de continueringen hiervoor zijn gestart. Ook is het aantal aanvragen licht toegenomen. Dat komt deels doordat de scholen in 2022 pas in maart, na de afschaffing van de beperkende coronamaatregelen, weer volledig opengingen.

Tabel Aantal ingezette onderwijsvoorzieningen

De uitgaven voor de onderwijsvoorzieningen bedroegen in de eerste acht maanden van 2023 € 18,4 miljoen, ruim boven het bevoorschotte bedrag voor deze periode (het jaarvoorschot is € 24,4 miljoen). Net als bij de werkvoorzieningen is er een sterke stijging van de taxi- en rolstoeltaxivergoedingen. Deze zijn vergeleken met vorig jaar bijna verdubbeld door de gestegen brandstofprijzen.

Tabel Uitgaven voor onderwijsvoorzieningen

Tolkvoorzieningen kunnen worden ingezet als werkvoorziening en als onderwijsvoorziening. UWV verzorgt ook de tolkvoorzieningen voor in het dagelijks leven. In de eerste acht maanden van 2023 kenden we 13.506 nieuwe tolkvoorzieningen voor in het dagelijks leven toe. Dit zijn er aanzienlijk meer dan de 10.830 uit dezelfde periode in 2022. Dit komt doordat de continueringen van de tolkvoorziening voor 2023 eerder zijn doorgevoerd. Voor de tolkvoorzieningen is in 2023 een jaarvoorschot van € 15,2 miljoen beschikbaar. In de verslagperiode is € 9,6 miljoen uitgegeven (95% van het beschikbare bedrag voor deze periode).

Tabel Uitgaven voor tolkvoorzieningen leefdomein

Ingekochte re‑integratiediensten

UWV koopt voor mensen met een Ziektewet- of arbeidsongeschiktheidsuitkering re‑integratiedienstverlening in bij re‑integratiebedrijven. Naast deze re‑integratiediensten en scholingen kopen we sinds 1 januari 2022 ook trajecten in op grond van de methodiek Individuele plaatsing en steun (IPS). Deze trajecten zijn bedoeld voor uitkeringsgerechtigden met ernstige psychische aandoeningen (IPS_EPA). Daarnaast kopen we IPS‑trajecten in voor mensen met veelvoorkomende psychische stoornissen (common mental disorder ofwel IPS_CMD). Alle IPS‑trajecten worden uitgevoerd door geestelijke gezondheidszorg‑(ggz‑)instellingen.

In de eerste acht maanden van 2023 zijn totaal 21.646 re‑integratiediensten ingekocht voor mensen met een Ziektewet- of arbeidsongeschiktheidsuitkering. Dat zijn er 11,5% meer dan in dezelfde periode in 2022. Dit komt vooral doordat we ingekochte re‑integratiediensten die in december 2022 door een technische storing nog niet bekend waren pas in de eerste vier maanden van 2023 administratief hebben verwerkt.

De totale uitgaven in de eerste acht maanden van 2023 bedragen € 66,0 miljoen en zijn daarmee lager dan het tijdsevenredige budget van € 67,8 miljoen (inclusief budget voor de inzet van IPS_EPA en IPS_CMD, het jaarbudget is € 101,1 miljoen).

Tabel Ingekochte re‑integratiediensten, inclusief IPS_EPA- en IPS_CMD‑trajecten

In de eerste acht maanden van 2023 zijn in totaal 19.240 trajecten en diensten afgerond. Niet alle trajecten of diensten hebben plaatsing in werk als direct einddoel. Er zijn ook trajecten en diensten die bedoeld zijn om mensen dichter bij de arbeidsmarkt te brengen.

Tabel Resultaten ingekochte re‑integratiedienstverlening

Het aantal scholingen dat is afgesloten zonder diploma is ongeveer gelijk gebleven, ondanks een inhaalslag bij de controle op oude orders waarvan de afgesproken einddatum is verlopen. Veel van deze orders zijn met onmiddellijke ingang in 2023 beëindigd. We nemen maatregelen om de inkoop van scholing eenvoudiger en gemakkelijker te maken, zodat we cliënten sneller de juiste scholing kunnen bieden. Hiervoor is een apart team aangesteld.